16 آذر روز جهانی هواپیمایی

هفتم دسامبر روز جهانی هواپیمایی نامیده شد، صنعتی فراتر از گستردگی آسمان و زمین که توانست رویای پرواز انسان را به حقیقیت نزدیک سازد، پرنده آهنینی که فصلی تازه را به روی زندگی بشر باز کرد.

 پرواز بر فراز آسمان، یکی از کهن ترین و دیرینه ترین آرزوی های بشر، که چندین قرن ذهن انسان ها را به خویش معطوف کرده بود، در اواخر قرن نوزدهم به حقیقت نزدیک شد.

اولین تفکر و تلاش برای ساخت هواپیما به قرن شانزدهم میلادی بازمی گردد وقتی لئوناردو داوینچی نقاش و دانشمند ایتالیایی، موفق به ساخت دستگاه کوچکی، مرکب از دو بال، یک بدنه و یک سکان شد و آن را از مکان مرتفعی به پائین رها کرد که پس از طی مسیری به آرامی روی زمین نشست، اما دواینچی به علت آزار و اذیت اطرافیان که تلاش وی را بیهوده و پرواز را امری غیرممکن می پنداشتند، از ادامه این کار منصرف شد.

در 1678میلادی، بینه فرانسوی با تعقیب فکر دواینچی، دستگاهی ساخت که بال هایش توسط انسان حرکت می کرد اما او نتواست با این دستگاه پرواز کند. همچنین در 1784 میلادی یک فرانسوی دیگر به نام بین ونو دستگاهی با بال هایی شبیه پروانه ساخت که می توانست مدت زیادی در هوا بماند و سقوط نکند.

اتولیلین‌تال آلمانی در سال 1891 میلادی با هواپیمایی بی‌موتور، موفق شد در آسمان پرواز کند و رویای پرواز انسان را به ثمر برساند. سپس برادرن رایت در قرن بیستم موفق شدند با هواپیمایی موتوردار بر فراز آسمان به حرکت درآیند، آنها توانستند در 17 دسامبر 1903 میلادی موفق به ثبت اولین پرواز کنترل‌شده با هواپیمای یک‌موتوره، در تاریخ شدند تا آن که کورتیس، اهل آمریکا در سال 1908 اختراع برادران رایت را تکمیل و با قراردادن چند چرخ کوچک در زیر هواپیما مسئله فرود آمدن و برخاستن این وسیله را برطرف کرد.

در حال حاضر با آنکه بیش از 100 سال از پرواز برادران رایت در آسمان می گذرد و پیشرفت و تحول چشمگیری در صنعت هواپیمایی صورت گرفته ولی هنوز هم بسیاری از هواپیماهای جهان بر اصول همان اختراع برادران رایت ساخته می شوند.

با پیشرفت و تحول صنعت هواپیمایی نیاز به هماهنگ‌سازی استانداردهای بین‌المللی پرواز، مدیریت خطوط هوایی، انسجام و یکپارچگی این صنعت در سراسر جهان احساس شد، بدین منظور در هفتم دسامبر 1944 در ضمن تنظیم و امضا پیمان حمل و نقل هوایی معروف به پیمان شیکاگو، سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی با نام اختصاری "ایکائو" پایه گذاری و به صورت رسمی در ششم می 1947 آغاز به فعالیت کرد، از آن زمان تاکنون ایکائو با تدوین استانداردها و مقررات لازم، به اعضای خود کمک کرده است تا علاوه بر داشتن پروازهایی امن و ایمن، حفاظت از محیط زیست را در زمره اهداف خود قرار دهند.

این سازمان، با 33 عضو، نهاد تخصصی سازمان ملل متحد محسوب می شود که ساختمان دائمی آن در مونترال کاناداست و براساس کنوانسیون شیکاگو شکل گرفت و شورای ایکائو نهاد اصلی تصمیم گیری این سازمان به شمار می آید.

وظیفه ایکائو هماهنگ سازی استانداردهای بین المللی پروازی و مدیریت خطوط هوایی در سطح جهان است و درصورتی که اعضای آن حق عضویت خویش را نپردازند، حق رأی آنان به حالت تعلیق در می آید.

ارگان‌های سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی شامل کمیسیون هوانوردی، کارگروه پشتیبانی از خدمات هوایی و کارگروه ترابری هوایی است.

ایران نیز به طور رسمی در سال 1327 هجری خورشیدی به پیمان شیکاگو و سازمان ایکائو پیوست و پیشرفت های چشمگیری را در این صنعت جهانی و اساسی به دست آورد و نام خویش را برای باردگر در جهان مطرح ساخت.

سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی، ایکائو از سال 1992 میلادی، هفتم دسامبر برابر با 17 آذر را روز هواپیمایی نام نهاد، تا بهانه ای برای یادآوری اهمیت صنعت هواپیمایی در توسعه و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی جوامع باشد و بر این امر تاکید کند که سازمان هواپیمایی کشوری نقش اساسی و با اهمیتی در حفظ امنیت، ارتقا ایمنی و قانونمندی در حمل و نقل هوایی دارد.

این روز فرصت مغتنمی است تا با نگاهی قدرشناسانه از تمامی دلسوزان عرصه صنعت هواپیمایی کشور تقدیر شود و با تامل بیشتر در سایه همت تمامی مسئولان و متخصصان این فن شاهد پیشرفت های بیشتر و به روز تر در عرصه این صنعت مهم باشیم و با کوشش در راه توسعه و ارتقاء صنعت هوایی کشور به جایگاه شایسته خویش در جهان دست یابیم.